Bosna i Hercegovina je zemlja koja već stoljećima baštini islamsku vjeru, kulturu i tradiciju u okviru koje posebno mjesto zauzima pamćenje, čuvanje, izučavanje i prenošenje Kur'ana Časnog. Ponosni smo što možemo istaći da danas u našoj zemlji imamo 500 hafiza koji su na sebe preuzeli ovaj veliki emanet čuvanja Božije riječi. Važno je napomenuti da Bosna i Hercegovina nije velika zemlja. Njeno stanovništvo danas broji skoro 3,5 miliona stanovnika. Dio Bošnjaka u ukupnoj populaciji stanovništva je cca. 51%.
Rad Islamske zajednice, u odnosu na izučavanje hifza, vidljiv je u više segmenata. Prije svega s učenjem i izučavanjem Kur'ana počinje se u samom mektebu gdje se djeca uče da vole Kur'an i da se s njim druže. Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini održava mektebsku nastavu u 1843 mekteba. Nakon toga nastavlja se sa izučavanjem Kur'ana u našim srednjim školama – medresama (njih 8) gdje imamo posebne sekcije za hifz Kur'ana: Banja Luka, Mostar, Travnik, Tuzla, Visoko, Cazin, Sarajevo te Novi Pazar. Pored toga i u dvije gimnazije postoje sekcije za učenje Kur'ana (Sarajevo i Zagreb). Nadalje na našim islamskim fakultetima posebna pažnja poklanja se hifzu i izučavanju Kur'ana. U okviru Islamske zajednice djeluju ovakve 4 visokoškolske ustanove. Fakultet islamskih nauka u Sarajevu ima i postdiplomski studij iz Kur'anskih studija. Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini posjeduje i veoma stručan ulemanski kadar iz ovog domena, koji vrijedno radi sa osobama zainteresiranim za izučavanje hifza. Pri većini muftijstava u Islamskoj zajednici u BiH postoje Škole Kur'ana u kojima se omogućava svim zainteresiranim da izučavaju i uče hifz, te da se njihov napredak prati i preslušava. Tamo gdje takve škole ne postoje, tendencija je da se uskoro oforme. Na nivou cijele Islamske zajednice u BiH postoji Komisija za polaganje hifza koja broji 8 članova. Nakon dugogodišnjeg spremanja kandidati koji žele steći titulu hafiza Kur'ana Časnog dolaze u Sarajevo i ostaju tu nekoliko sedmica te u dijelovima uče Kur'an napamet pred navedenom Komisijom, nakon čega stiču titulu hafiza ili hafize. Pravo na zvanje Hafizu-l-Kur'ani-l-kerim može imati osoba koja pravilno nauči Kur'an napamet, prema verziji imama ‘Asima i predaji Hafsa, i uspješno prouči napamet cijeli Kuran pred Hafiskom komisijom Rijaseta Islamske zajednice najduže za petnaest dana, tj. učeći dva džuza dnevno, a „Muhaffiz može biti samo osoba koja je Hafiz.
U povodu okončanja hifza za kandidate organiziramo svečanost dodjele ove prestižne diplome. Također, organiziramo godišnje susrete i promociju novih hafiza te godišnja takmičenja u hifzu Kur'ana Časnog. Pored toga, organiziramo još jedno međunarodno takmičenje u Sarajevu. Naši hafizi i hafize postižu zapažene rezultate na mnogim međunarodnim takmičenjima.
Ovakvim pristupom, u posljednjih 10 godina, iznjedrili smo ukupno 292 hafiza, od čega 180 muškaraca i 112 žena.
Želim naglasiti da je godina koja je na izmaku, 2020. godina, za sada rekordna godina po broju novih hafiza. Dakle, u 2020. godini, pred Komisijom Rijaseta Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini, hifz je položilo 49 hafiza, 28 muških osoba i 21 ženska osoba.
Današnje stanje i situacija u pogledu hifza i kiraeta u Bosni i Hercegovini veoma je dobra, ne samo u kvalitetu učenja već i u većem broju kandidata koji uče i onih koji stignu do samog hafiskog ispita.
Da bi se nastavio ovakav trend Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini, redovno svake godine radi na popularizaciji ove aktivnosti kroz nekoliko segmenata:
1. Podrška novim hafizima tokom učenja i završetka hifza:
- Svaki kandidat ima mentora (muhaffiza) koji vodi brigu o njemu, preslušava ga i daje mu smjernice i podršku tokom trajanja hifza Kur'ana
- Kandidat tokom polaganja hifza pred Komisijom Rijaseta ima obezbijeđen smještaj i hranu. Polaganje traje, u pravilu, 15 dana.
- Nakon polaganja upriliči se svečanost uručenja Diplome.
2. Organizacija takmičenja u hifzu Kur'ana Časnog na nivou Bosne i Hercegovine
- Svake godine Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini organizira takmičenje u hifzu Kur'ana Časnog na nivou Bosne i Hercegovine. Takmičenje se odvija u pet kategorija (hifz cijelog Kur'ana, hifz 20 džuzova, hifz 10 džuzova, hifz 5 džuzova i kategorija tilawet), a učešće uzme između 45 i 50 takmičara iz cijele Bosne i Hercegovine.
3. Međunarodno takmičenje u hifzu Kur'ana Časnog
- U cilju razmjene iskustava u učenju hifza i povezivanja muslimana Europe i širenja bratskih veza, Islamska zajednica organizira i Međunarodno takmičenje u Sarajevu. Na tom takmičenju učešće uzmu takmičari iz Europskih zemalja. Takmičenje se organizira u tri kategorije (hifz cijelog Kur'ana, hifz 20 džuzova, hifz 10 džuzova), a učešće uzme oko 35 takmičara.
Svi mi imamo svoje prohtjeve, ali družeći se sa Kur'anom mi svoje potrebe na pravi način definišemo i po prioritetima redamo. Druženje s Kur'anom je ovosvjetska, ali i ahiretska privilegija. Kur'an će biti zagovornik – šefa'atdžija na Sudnjem danu svima koji ga budu učili. Kada imamo jaku vezu sa Kur'anom, takva veza će nam podariti iskrene prijatelje, poredati naše životne prioritete i učiniti nas važnim na oba svijeta.
Zijad Suljić
šef Odjela za posebne vjerske programe
