Centri civilnih inicijativa (CCI) nedavno su objavili izvještaj „Stanje nacije“ koji prati provedbu i efekte reformi u Bosni i Hercegovini. Ovaj izvještaj sadrži obuhvatan pregled informacija o formalnoj realizaciji mjera iz Reformske agende, te mjerenju efekata u različitim oblastima poput javnih finansija, poslovne klime, tržišta rada, vladavine prava, socijalne politike, itd. Jedna od oblasti analize jeste efikasnost eurounijskog puta Bosne i Hercegovine.
Sve parlamentarne političke stranke u Bosni i Hercegovini iskazuju deklarativnu opredjeljenost za pristupanje Bosne i Hercegovine Evropskoj uniji (EU), kao i dominantna većina stanovništva. Međutim, činjenice ukazuju na potpuno suprotno ponašanje političkih subjekata u BiH. Zvanični predpristupni koraci BiH ka EU traju daleko duže u odnosu na sve zemlje koje su postale punopravne članice EU u posljednjih 20 godina, kao i u odnosu na zemlje regije koje imaju taj cilj.
Službeni početak pregovora o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) između EU i BIH započeo je u novembru 2005., a isti je potpisan u junu 2008. godine. Potpisivanjem Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, Bosna i Hercegovina je stupila u prvi ugovorni odnos s Evropskom unijom. Da bi stupio na snagu, SSP je morao biti ratificiran u parlamentima svih država članica EU i u Evropskom parlamentu, za šta je trebalo punih 8 godina, jer se od BiH tražilo ispunjavanje brojnih preduslova za ratifikaciju. SSP je na snagu stupio tek u junu 2015.
Grafikon 1: Period od početka pregovora do stupanja na snagu SSP
Grafikon 1 daje uvid u trajanje perioda od potpisivanja do stupanja na snagu Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju (SSP), svih država okruženja s Evropskom unijom. Vidljivo je da je pozitivni rekorder
Makedonija s tačno četiri godine od potpisivanja do stupanja na snagu Sporazuma. S druge strane, negativni rekorder je BiH, u čijem slučaju je proces trajao 9,5 godina.
Grafikon 2: Period od prijema do dostavljanja odgovora na upitnik EK
Tokom 2016. godine, desila su se dva važna događaja u procesu eurounijskih integracija. Prvi u februaru, kada je BiH podnijela formalni zahtjev za članstvo u EU, a drugi j u decembru kada je našim vlastima zvanično uručen Upitnik Evropske komisije (EK) koji sadrži preko 3.200 pitanja, na koja treba odgovoriti radi procjene spremnosti zemlje za početak pregovora o prijemu. Grafikon 2 daje uvid u trajanje perioda od prijema Upitnika EK do dostavljanja odgovora. U ovom slučaju, svih pet zemalja okruženja, koje koristimo kao komparativni primjer, upitnik su dostavile za tačno onoliko dana koliko su za taj posao i tražile od EK. Tako je Srbija odgovorila za samo dva mjeseca, Hrvatska za tri, Makdedonija, Crna Gora i Albanija za četiri, a Bosna i Hercegovina, nakon što je tražila rekordnih 6 mjeseci za odgovor, probila je vlastiti rok, a odgovore, ni nakon 11 mjeseci još uvijek nije dostavila!
Kada sagledamo sve ove činjenice, brojna iznevjerena obećanja data od naših političara domaćoj i evropskoj javnosti, neutemeljeni optimizam i stalno pomjeranje rokova kojima se prikriva neuspjeh, moglo bi se reći da je evropski put Bosne i Hercegovine taoc neznanja, nerada i skrivenih interesa stranaka i pojedinaca koji nedozvoljavaju veliki napredak u pravcu članstva u EU.
