Vaskrs je najveći i najradosniji hrišćanski praznik, kojim se obilježava dan, kada je Isus Hristos vaskrsao iz mrtvih. To je praznik mira, ljubavi, porodične sreće, zajednice i darivanja.
Vaskrs se praznuje tri dana i predstavlja tzv. “pokretni” praznik, što znači da se njegov datum mijenja svake godine, ali uvijek mora da bude u nedjelju.
Juče je bio Veliki četvrtak, dan kojim počinju Dani Vazmenoga Trodnevlja. Danas je Veliki petak, najtužniji dan u hrišćanstvu. Sutra je Velika subota, koja završava Vazmenim bdijenjem, koje uvodi u nedjelju Hristova uskrsnuća.
”Evo dana, koji stvori Gospod radujmo se i veselimo njemu“ riječi su starozavjetnog proroka Davida, predviđajući Hristovo Vaskrsenje i pobjedu nad smrću. Vaskrs je najveći hrišćanski praznik, to je, kako kaže crkveni pjesnik, praznik nad praznicima i slavlje nad slavljima. Dan pobjede života nad smrću, dan pobjede istine nad laži, dan pobjede Hristove nad silama Ada. Najdublja čežnja čovjekova jeste čežnja i vapaj za slobodom i besmrtnim životom. No, istinska sloboda čovjekova je samo ona sloboda, koja ga oslobađa od tiranije prolaznosti i smrti — svaka druga i drugačija sloboda predstavlja čežnju za njom ili prosto privid slobode. Sila, pak Hristovog Vaskrsenja jeste upravo kvasac jedine istinske slobode, kao kvasac i zalog besmrtnosti i vječnog života. Tom silom i božanskom svjetlošću se objedinjuje Bog i čovjek, obasjava nebo i zemlja, anđeli i ljudi, vrijeme i vječnost. Svjetlošću Vaskrslog Hrista i Ljubavlju Božjom, prožeti i zagrljeni, postaju jedno u Hristu Vaskrslome preci i potomci, sva ljudska pokoljenja, i sva tvorevina sabrana u Crkvi kao Njegovom Bogočovječanskom tijelu. Ono što je bitno naglasiti u vezi ovog praznika je to da Hristos svojim stradanjem i Vaskrsenjem iskupljuje cijeli čovječiji rod. Hristos je pobjedio smrt, ali ne bez prolaska kroz nju, pobjedio ju je Svojom smrću. Naša stradanja učinio je Svojim, a Svoje Vaskrsenje našim Vaskrsenjem. Svojim Vaskrsenjem je pobjedio i našu smrt što je na ikoni Vaskrsenja predstavljeno podizanjem iz mrtvih naših praroditelja Adama i Eve. Vaskrsenje Hristovo je početak novog vječnog života ovdje na zemlji i obnova svekolike tvari. Zbog toga hrišćani neprestano proslavljaju Vaskrsenje, naročito na Evharistiji, kada se Crkva projavljuje kao vaskrslo Tijelo Hristovo. U danima kada proslavljamo Vaskrsenje Hristovo sjećamo se molitveno svih onih ljudi, koji su u nevolji, koje su ratna dejstva otjerala daleko od svojih domova, te se molimo za njihovo spasenje i da njihova muka i progon prođu što prije. Sve pravoslavne hrišćane i sve ljude dobre volje pozdravljam radosnim Hrišćanskim pozdravom pobjede nad smrću: Hristos Vaskrse! Vaistinu Vaskrse!”, vaskrsna je poruka protojereja Marka Maleša, starješine zeničkog Hrama.
Za Vaskrs su vezani lijepi običaji u cijelom hrišćanskom svijetu, pa i kod nas. Najprepoznatljiviji je običaj darivanja farbanim jajima. Jaje je simbol obnavljanja prirode i života, vaskršnje crveno jaje znači radost i za one, koji ga daju i za one koji ga primaju. Jaja se, po ustaljenoj tradiciji, boje na Veliki petak. Prvo obojeno jaje i danas se ostavlja na stranu do idućeg Vaskrsa i zove se “čuvarkuća”. Tradicionalni pozdrav kada se čestita Vaskrs je “Hristos Vaskrse”, nakon kojeg slijedi odgovor “Vaistinu Vaskrsje”. (T. Bajramović)
