Građani Bosne i Hercegovine su se prije 30 godina opredijelili za nezavisnu domovinu. 1. mart se obilježava kao Dan nezavisnosti BiH, a ovaj datum se smatra jednim od najznačajnijih datuma u modernoj historiji BiH.
Referendum o nezavisnosti je održan 29. februara i 1. marta 1992. godine, a BiH je odlučila krenuti putem svoje samostalnosti i izaći iz tadašnje Jugoslavije.
Referendumsko pitanje je glasilo: “Jeste li za suverenu i nezavisnu Bosnu i Hercegovinu, državu ravnopravnih građana, naroda BiH – Muslimana, Srba, Hrvata i pripadnika drugih naroda koji u njoj žive?”
Tada se 64 posto građana izjasnilo da želi živjeti u “suverenoj i nezavisnoj Bosni i Hercegovini, državi ravnopravnih građana, naroda Bosne i Hercegovine – Muslimana, Srba, Hrvata i pripadnika drugih naroda koji u njoj žive”.
Referendumu je pristupilo ukupno 2.073.568 glasača što je predstavljalo izlaznost od 63,6 posto. Od ukupno izašlih na glasanje njih 99,7 posto je glasalo za nezavisnost, a 0,3 posto protiv te odluke. Rezultati referenduma su prihvaćeni 6. marta 1992. godine u Parlamentu Bosne i Hercegovine.
BiH je proglasila svoju nezavisnost 1. marta 1992. godine, a kao odgovor na referendum, srpske paravojne formacije postavljaju barikade u Sarajevu i drugim gradovima u kojima počinje prava agresija na BiH i njene građane.
Zemlje članice Evropske zajednice su 6. aprila 1992. godine, a dan kasnije i SAD priznale Bosnu i Hercegovinu kao nezavisnu i suverenu državu, i više nije bilo nikakvih dilema kakva je BiH.
Njeni protivnici nisu imali više nikakav način da joj ospore legitimitet i nezavisnost osim da pokrenu rat i krenu s stravičnim zločinima protiv svojih komšija, prijatelja, kolskih drugova, pa i članova vlastite porodice.
Republika Bosna i Hercegovina je 22. maja 1992. godine postala članica Organizacije ujedinjenih naroda. Nažalost, u isto vrijeme oružani sukobi u pojedinim dijelovima Bosne i Hercegovine prerasli su u pravu agresiju i ratni požar, koji je prouzrokovao ogromne ljudske žrtve i patnje, kao i materijalna razaranja.
BiH je zahvaljujući uspješnom otporu njenih građana agresiji i zalaganju Vlade Republike Bosne i Hercegovine za multietničku i demokratsku državu ravnopravnih naroda, uspjela očuvati svoj državnopravni i historijski kontinuitet.
Nakon skoro četiri godine masovnih razaranja i stradanja, pa i genocida u BiH, međunarodna zajednica je odlučila zaustaviti rat u našoj zemlji.
U američkom gradu Daytonu 21. novembra 1995. potpisan je mirovni sporazum, čime je neslužbeno završena agresija na BiH. Konačni sporazum potpisan je u Parizu 14. decembra 1995. godine, a Dejtonski sporazum potvrdio je Bosnu i Hercegovinu kao samostalnu i suverenu državu u evropskoj porodici država.
Parlament je 28. februara 1995. godine donio odluku da se 1. mart slavi kao Dan nezavisnosti Bosne i Hercegovine. Evropska ekonomska zajednica je priznala ovaj dan, a ukaz o proglašenju zakona kojim se 1. mart proglašava Danom nezavisnosti Bosne i Hercegovine i državnim praznikom potpisao je predsjednik Predsjedništva Republike Bosne i Hercegovine Alija Izetbegović 6. marta 1995. godine.
Uprkos brojnim neprijateljima ove zemlje, od kojih mnogi obnašaju i najviše državne funkcije, neprestanom negiranju i osporavanju njenog postojanja i nepoštivanju njenih praznika, BiH je ipak opstala. Danas se ponovo nalazi pred velikim sigurnosnim izazovima, ali se uprkos svemu nalazi i na EU i NATO putu.
Kolektiv RTV Zenica svim građanima Bosne i Hercegovine čestita 1. mart.
